Alternatywne IDE dla PHP? Apache Netbeans, ale nie tylko!

Ten post będzie trochę dłuższy, ponieważ chcę przedstawić bolączki i ścieżkę, jaką to IDE przeszło od starego oprogramowania do jego nowszej wersji. Chcę również skupić się na wadach oraz w pewnym sensie przedstawić, jak wygląda obecna praca w Apache NetBeans. Kiedy się na niego natknąłem? Dlaczego zacząłem go używać dopiero niedawno i dlaczego wygląda na to, że to IDE wraca do łask! Postaram się też przedstawić sposób konfiguracji IDE i pierwsze wrażenia.

Dlaczego nie PHPStorm?

To nie tak, że PHPStorm jest zły. Jest bardzo dobry! Można też powiedzieć, że nawet za bardzo. To, co lubię w oprogramowaniu, to poczucie, że mam kontrolę nad tym, co robię. Na co dzień narzędzia programistyczne potrafią być trochę przytłaczające. Wliczam w to następujące elementy:

zasobożerność
liczbę dodatków i opcji konfiguracyjnych
mnogość funkcjonalności

Zanim odpaliłem projekt, to pięć razy zdążyłem wyłączyć niepotrzebne dodatki i zrestartować laptopa.

Natomiast w NetBeans zwyczajnie odpaliłem projekt i zacząłem kodować. Oferuje też większość potrzebnych mi funkcji, bez większego wpływu na efektywność mojej pracy.

Długa droga Apache NetBeans

Pamiętam, że jeszcze na studiach był taki program do Javy – NetBeans. Był to jeden z pierwszych, darmowych i otwartoźródłowych edytorów, który pozwalał na wygodną pracę z projektami Java. Z czasem NetBeans przeszedł pod skrzydła Apache Foundation, co dało mu drugie życie. Dziś NetBeans to nie tylko Java – obsługuje PHP, JavaScript, HTML, C/C++ i wiele innych technologii.

Przez lata NetBeans był trochę zapomniany, szczególnie w środowisku PHP, gdzie dominowały PHPStorm, Visual Studio Code czy Sublime Text. Jednak ostatnie wersje NetBeans przyniosły sporo usprawnień, które sprawiają, że warto dać mu szansę.

Konfiguracja Apache NetBeans

Konfiguracja NetBeans jest stosunkowo prosta, choć wymaga kilku kroków:

Instalacja – NetBeans można pobrać bezpośrednio ze strony Apache. Instalator jest dostępny na wszystkie popularne systemy operacyjne.
Wtyczki – Po instalacji warto przejrzeć dostępne wtyczki. NetBeans domyślnie obsługuje PHP, ale można doinstalować wsparcie dla innych języków.
Konfiguracja PHP – W ustawieniach należy wskazać ścieżkę do interpretera PHP oraz skonfigurować narzędzia takie jak Composer, PHPUnit czy PHP_CodeSniffer.
Integracja z GIT – NetBeans posiada wbudowaną obsługę GIT, co pozwala na wygodną pracę z repozytoriami bezpośrednio z poziomu IDE.
Personalizacja – Możliwość dostosowania motywów, skrótów klawiszowych i układu okien.

Zalety Apache NetBeans

Lekkość – NetBeans jest zauważalnie mniej zasobożerny niż PHPStorm. Działa płynnie nawet na starszych komputerach.
Open Source – Całkowicie darmowy, bez ograniczeń licencyjnych.
Wsparcie dla wielu języków – Oprócz PHP, świetnie radzi sobie z Javą, JavaScriptem, HTML, C/C++.
Wbudowane narzędzia – Debugger, profiler, integracja z GIT, wsparcie dla frameworków (np. Symfony, Laravel).
Stabilność – Rzadko się zawiesza, a aktualizacje są regularne.
Prosta konfiguracja – Szybko można zacząć pracę bez konieczności instalowania dziesiątek rozszerzeń.

Wady Apache NetBeans

Autocomplete – Działa dobrze, ale wymaga stosowania PHPDoc. W PHPStormie podpowiedzi są bardziej zaawansowane i nie wymagają tak szczegółowej dokumentacji.
Mniej wtyczek – Społeczność NetBeans jest mniejsza niż np. VSCode, przez co liczba dostępnych rozszerzeń jest ograniczona.
Wygląd – Interfejs użytkownika jest nieco przestarzały w porównaniu do konkurencji.
Brak natywnej integracji z Dockerem – Trzeba ręcznie konfigurować środowisko, co może być uciążliwe przy pracy z kontenerami.
Statyczna analiza kodu – Działa, ale nie jest tak rozbudowana jak w PHPStormie.
Mniej materiałów edukacyjnych – Trudniej znaleźć aktualne tutoriale i wsparcie społeczności.

Przykładowe zastosowania

NetBeans sprawdzi się świetnie w małych i średnich projektach PHP, gdzie nie potrzebujemy zaawansowanych narzędzi do refaktoryzacji czy integracji z chmurą. Jest idealny dla osób, które cenią prostotę i stabilność, a jednocześnie chcą mieć dostęp do podstawowych funkcji IDE.

Porównanie NetBeans z innymi IDE

Funkcja / IDE	NetBeans	PHPStorm	Visual Studio Code	Sublime Text
Cena	Darmowy (OSS)	Płatny	Darmowy	Płatny
Wydajność	Lekki	Zasobożerny	Lekki	Bardzo lekki
Wsparcie PHP	Bardzo dobre	Doskonałe	Dobre (wtyczki)	Dobre (wtyczki)
Debugger	Tak	Tak	Tak (wtyczki)	Nie
Refaktoryzacja	Podstawowa	Zaawansowana	Podstawowa	Ograniczona
Integracja z GIT	Tak	Tak	Tak	Tak
Docker	Ręczna	Wbudowana	Wtyczki	Brak
Wtyczki	Mało	Średnio	Bardzo dużo	Dużo
Personalizacja	Średnia	Bardzo duża	Bardzo duża	Duża
Wsparcie społeczności	Średnie	Bardzo duże	Bardzo duże	Duże
Aktualizacje	Regularne	Regularne	Bardzo częste	Rzadziej

FAQ – Najczęściej zadawane pytania

Czy NetBeans nadaje się do dużych projektów?

Nadaje się, choć w bardzo dużych projektach może być mniej wydajny niż PHPStorm. Jednak dla większości zastosowań jest wystarczający.

Czy NetBeans obsługuje frameworki PHP?

Tak, obsługuje popularne frameworki jak Symfony, Laravel, Zend. Wymaga to jednak czasem ręcznej konfiguracji.

Jak wygląda wsparcie dla testów jednostkowych?

NetBeans pozwala na integrację z PHPUnit, można uruchamiać testy bezpośrednio z IDE.

Czy można korzystać z NetBeans na Linuksie/Macu/Windowsie?

Tak, NetBeans jest multiplatformowy.

Czy NetBeans obsługuje nowoczesne standardy PHP?

Tak, obsługuje PHP 8.x, typowanie, a także narzędzia do statycznej analizy kodu.

Jak wygląda wsparcie dla JavaScript i frontendu?

NetBeans obsługuje JavaScript, HTML, CSS, a także frameworki frontendowe, choć nie tak dobrze jak VSCode.

Wskazówki i triki

Warto korzystać z funkcji “Live Templates” do szybkiego wstawiania powtarzalnych fragmentów kodu.
Można skonfigurować własne skróty klawiszowe, co znacznie przyspiesza pracę.
NetBeans pozwala na szybkie przełączanie się między plikami i klasami (Ctrl+O, Ctrl+Shift+O).
Warto regularnie aktualizować IDE i wtyczki – poprawia to stabilność i bezpieczeństwo.
Jeśli pracujesz z Dockerem to raczej będziesz potrzebował ręcznej konfiguracji środowiska.

Moje doświadczenia i rekomendacje

Po kilku miesiącach pracy z NetBeans mogę powiedzieć, że to narzędzie, które pozwala skupić się na kodzie. Nie rozprasza nadmiarem opcji, a jednocześnie daje wszystko, co potrzebne do codziennej pracy. Jeśli szukasz alternatywy dla ciężkich, płatnych IDE – warto spróbować NetBeans. Szczególnie polecam go osobom, które cenią prostotę, stabilność i open source.

Masz pytania lub własne doświadczenia z NetBeans? Podziel się w komentarzu!